Concept én ondernemer in transitie bij SPAR

HET ROER OM
In 1932 richt Adriaan van Well de organisatie ‘Door Eendrachtig Samenwerken Profiteren Allen Regelmatig’ op. Hieruit ontstaat het bekende SPAR. Het is een verbond van kruideniers die hun zelfstandigheid behielden en door gezamenlijke inkoop en reclame hun voordeel creëerden. SPAR groeide uit tot een van de grotere supermarktketens ter wereld. Ondanks dat SPAR de afgelopen jaren terrein verloor heeft het nog steeds meer dan 13.000 vestigingen in 48 landen.

Maar ook SPAR ontkwam er niet aan zich opnieuw uit te vinden. 10 jaar geleden was het kantje boord voor SPAR, vertelt Raymond de Koning, adviseur werving en selectie bij SPAR. Toen gooide SPAR, samen met haar investeerders, het roer om en transformeerde van ouderwetse, traditionele supermarktketen naar diversiteit van winkels met de focus op het dagelijkse gemak.

‘We zagen al jaren geleden de veranderde behoefte van de consument opkomen; van de wekelijkse boodschappen naar dagelijkse boodschappen voor meerdere eetmomenten. We kennen tegenwoordig meer dan 8 eetmomenten op een dag, denk hierbij niet alleen aan ontbijt, lunch en avondeten, maar ook aan het bakje yoghurt na het sporten bijvoorbeeld.’

Raymond is bij SPAR nu ruim twee jaar verantwoordelijk voor het werven, selecteren en succesvol aan de start brengen van franchise ondernemers voor de SPAR convenience stores.

Bij een nieuwe identiteit hoort ook een ander type ondernemer. Bij SPAR kijken we heel goed naar het profiel van de ondernemer en welke type winkel hierbij zou passen. ‘Ondernemen doen we samen, we voelen ons ook echt verantwoordelijk voor het succes van onze ondernemers’ vertelt Raymond.

‘SPAR is er voor elke plek, voor elk moment, voor wie je ook bent‘, Raymond de Koning, adviseur werving en selectie bij SPAR

SPAR zit weer in de lift. Met een enorme groeiambitie en daarmee de zoektocht naar nieuwe franchise ondernemers stelde Raymond de vraag: ‘Waarom zijn onze meest succesvolle ondernemers zo succesvol? Welke eigenschappen en talenten maken hen succesvol? Om deze vragen te beantwoorden is Raymond samen met mijn collega’s het project ‘ de schaap met de 5 poten’ opgestart.

DE VENT MAAKT DE TENT EN DE VROUW HET GEBOUW
Een franchise ondernemer bij SPAR moet echt een alleskunner zijn, het welbekende ‘schaap met de 5 poten’. Om dit profiel beter te snappen en beter het succes en toekomstbestendigheid van toekomstige franchise ondernemers te kunnen voorspellen is Raymond op zoek naar de eigenschappen die een succesvolle ondernemer zo succesvol maakt.

Samen met GITP adviseur, Mark van Ieperenburg, zijn de profielen van de 15 meest succesvolle ondernemers volledig in kaart gebracht. Hierbij hebben we diverse factoren geanalyseerd, denk hierbij aan persoonlijkheid, drijfveren, cognitie en dit alles door vertaald naar ontwikkelbaarheid van competenties.

Waarin verschillen deze profielen? Waar vinden ze overeenkomsten? En, kloppen de aannames betreft het profiel van de supermarktmanager waar SPAR jarenlang naar op zoek is geweest?

Dit leverde opmerkelijke uitkomsten op, denk bijvoorbeeld aan drijfveren. Jarenlang waren we op zoek naar een resultaatgerichte en ambitieuze ondernemer waar, zo dachten we, prestatie en welvaart belangrijke drijfveren zijn. Echter uit de analyse kwam heel duidelijk naar voren dat vooral ‘team’ als drijfveer als grootste gemene deler naar voren kwam. ‘Echt een eye opener’ vertelt Raymond enthousiast. Daarnaast blijkt cognitie ook echt een goede voorspeller van werksucces. De diversiteit en complexiteit van de functie is namelijk ook toegenomen. Dit heeft direct invloed gehad op de eisen die we aan (toekomstige) ondernemer stellen. Het minimale cognitie niveau hebben we aangepast naar HBO werk- en denk niveau.

VAN ANALYSE NAAR EEN WERKBAAR MODEL
Naast het analyseren van profielen heeft Raymond en diverse collega’s in verschillende bijeenkomsten gekeken naar het gewenste gedrag van een franchise ondernemer in lijn met de strategische doelstellingen en identiteit. Deze gedragskenmerken hebben we vertaalt in 5 rollen die onze perfecte ondernemer in meer of mindere mate moet kunnen laten zien of naar toe moet kunnen groeien. De 5 rollen zijn: Slimme rekenaar, Talentontwikkelaar, Commerciële retailer in hart en nieren, Koning van het gemak en Verbindende ambassadeur. (zie figuur 1)

Figuur 1
Het profiel van de perfecte ondernemer

Waarbij de blauwe lijn het ideale profiel weergeeft en de oranje lijn een profiel van een kandidaat. ‘We selecteren strenger op de moeilijk ontwikkelbare competenties en gaan in gesprek over de competenties waar weliswaar een gat zit tussen gewenst en huidig profiel, maar waarbij de competenties wel ontwikkelbaar zijn.’

SAMEN WERKEN AAN SPAR
Het werven en selecteren van nieuwe franchise ondernemers, uit zowel eigen kweek (SPAR academy en/of uit de Talent community) als extern, is een zorgvuldig proces. Naast enkele gesprekken maken kandidaten ook altijd een online assessment (Talent Match Premium) om echt het goede gesprek te kunnen voeren op basis van waardevolle inzichten, want een franchise ondernemer ben je niet voor even. Daarnaast is de investering en het risico voor de ondernemer ook aanzienlijk. ‘We voelen ons heel verantwoordelijk en betrokken vanuit SPAR. Als ondernemer bij SPAR sta je er niet alleen voor, ondernemen doen we samen. Daarnaast is het ook heel belangrijk dat je echt iets kan toevoegen, dat je mee bouwt aan het succes van DE SPAR’.

De eerste resultaten zijn al voorzichtig zichtbaar; een nieuwe franchise ondernemer in Hoorn, geworven in het licht van de nieuwe aanpak, startte zijn tweede week met een dubbele omzet ten opzichte van de gebruikelijk omzet. ‘We blijven deze nieuwe ondernemer met interesse en nieuwsgierigheid nauw volgen om te kijken hoe hij zich ontwikkelt’ aldus Raymond de Koning.

VAN ONBOARDEN NAAR ONTWIKKELEN
Naast een goed beeld van de succesvolle ondernemer is er ook veel aandacht voor het succesvol onboarden en klaarstomen voor het vak. Komend jaar gaat de focus naast onboarden ook naar het ontwikkelen van bestaande ondernemers. ‘We willen de ondernemers uitdagen te reflecteren op hun eigen persoonlijke ontwikkeling en die van hun team. Dit doen we door gesprekken, assessments, 360 graden feedback en coaching. Uiteindelijk met als doel de ondernemer zelf regie te geven over zijn/haar ontwikkeling.’

Learning ‘on the job’ en ‘peer to peer’ learning zijn hierbij vast onderdeel. We nemen hiermee afscheid van het ‘one size fits all’ leerprogramma’s en kijken goed naar het profiel van de ondernemer en wat hem/haar helpt verder te komen. Kortom een leertraject op maat, waarbij ondernemers elkaar ook versterken en helpen ontwikkelen. Samen bouwen we verder aan SPAR.