Richtlijnen voor het kiezen van de juiste competentie

WAT IS EEN COMPETENTIE?

Competenties zijn een goed hulpmiddel om beter grip te krijgen op het gedrag van mensen in organisatie. Een competentie bestaat uit een combinatie van kennis, vaardigheden en persoonlijke eigenschappen. Het gaat om het vermogen van een persoon om effectief te presteren in een bepaalde situatie.

Op zo’n manier, dat dit merkbaar, waarneembaar of te beoordelen is. Competenties zijn tot op zekere hoogte aan te leren en te ontwikkelen. Iemand kan meer of minder aanleg of talent hebben voor een competentie, op basis van intelligentie, persoonlijkheid en drijfveren. De invloed van deze componenten is elke keer anders. De competentie analyseren bijvoorbeeld leunt vooral op intelligentie, terwijl netwerken veel sterker leunt op persoonlijkheid.

Naast aanleg bepalen de kennis, ervaring en vaardigheden van een persoon in welke mate diegene de competentie kan laten zien. Met een chaotische aard is het nog steeds mogelijk om gestructureerd te werken wanneer je jezelf hebt aangeleerd om bepaalde technieken te gebruiken. Andersom kan iemand met een sterke aanleg voor leiderschap behoorlijk onhandig uit de hoek komen als hij/zij weinig ervaring heeft. Tot slot speelt ook de context een rol. Als resultaatgerichtheid ‘afgestraft’ wordt door collega’s, dan zal iemand dat gedrag niet snel laten zien.

AAN DE SLAG MET COMPETENTIES

Als organisaties aan de slag gaan met het kiezen van de juiste competenties voor hun functies, dan kan dit een sterk verbindende werking hebben: Op organisatieniveau om het gewenste bedrijfsresultaat te verbinden aan het gedrag dat hieraan bijdraagt. Op teamniveau, om een gemeenschappelijke taal te vinden voor het gewenste gedrag. Op individueel niveau om onderscheidende competenties goed in kaart te brengen (wie is waar écht goed in).

"Competenties bouwen de brug tussen het individu en de organisatie en geven inhoud aan het psychologisch contract"

Albert Kampermann, Frits Kluijtmans en Judith Semeijn in hun artikel ' Het onverklaarde succes van competentiemanagement'

RICHTLIJNEN VOOR HET KIEZEN VAN DE JUISTE COMPETENTIES:

• Richting: Een set aan competenties dient richting te geven aan het vooraf gedefinieerde resultaat.
• Aantal: Een set aan competenties dient overzichtelijk te zijn qua aantal, onze richtlijn is 5 tot 8 competenties.
• Type: Een set aan competenties dient evenwichtig verdeeld te zijn over de verschillende resultaatgebieden.
• Niveau: Een set aan competenties beschrijft over het algemeen één of een naastgelegen niveau.
• Merkbaar: Een set aan competenties dient bij het lezen uit te nodigen tot ‘het zien van de praktijk’
• Fluïde: Een set aan competenties is nooit ‘af’, maar sluit altijd aan bij het ‘nu’ of ‘straks’.

ADVIES OVER COMPETENTIES

De adviseurs van GITP adviseren niet alleen over het kiezen van de juiste competenties, maar bieden ook ondersteuning bij het ontwikkelen van een eigen competentietaal, denk bijvoorbeeld aan het synchroniseren van competentietaal bij een fusie, of het moderniseren van de huidige competenties. Dit kan ook in combinatie met een licentie voor het gebruik van ons eigen model.